TERMAL SU ÖZELLİKLERİ

Kaplıca (termal su) Özellikleri: Atmosfore çıkış noktasında sıcaklığı 20°C ve üzerinde olan sulara termal su, bunlardan istifade etmek için kurulan (Tesis ve benzer) lerine de Termal tesis denir.Mineralize termal suların ve bunlara ait çamurların, banyo, içme, solunum yolu ile kullanılması, ayrıca iklim kürü, fiziktedavi, rehabilitasyon, mekanoterapi, beden eğitimi,masaj, psikoterapi, diyet gibi yan tedavilerle birleştirilmesi ile oluşturulan kür uygulamalarının Uzman Doktor kotrolünde yapıldığı uygulamalara  da termal tedavi adı verilmektedir. Maden suyunun yer yüzüne çıktığı kaynağa kaynarca, maden sularından istifade etmek üzere kaynarcaların çevresindekurulan tesislere de genel olarak kaplıca  ya da ılıca denmektedir. Kaplıca sularından banyo ve içme kürleriyle istifade edilmektedir.İçme kürü olarak istifade edilen  kaplıcalara  içmece de  denilmektedir.Bu termal suların bir çok hastalığa iyi geldiği açıkça görülmektedir. Kendi ülkemizde bu gibi yerleri keşfedip Zengin kaynalarımızdan istifade etmeliyiz.. 3-5 günlüğüne de olsa mutlaka şifalı sulardan faydalanmalıyız..Termal su, bronşitten böbrek taşına kadar pek çok hastalığa iyi geldiği bilinen bir gerçektir.

Banyolar soğuk (34ºC'nin altında), ılık (34-35ºC sıcaklıkta), sıcak (36-40ºC sıcaklıklarda) ve aşırı sıcaklık (40-42ºC sıcaklıkta) olarak sınıflandırılmaktadır.

Uygulama Şekli: Banyo süresi genellikle 20 dakikadır. Banyo uygulamaları tam, yarım, ve oturma banyoları şeklinde yapılmaktadır. Banyolar genellikle 2-4 hafta süreyle, ya her gün (haftada bir gün banyosuz geçer) yada gün aşırı bir kez yapılmaktadır. Banyo alma sıklığı kaplıca doktoru tarafından ayarlanmaktadır. Bir kaplıca küründeki banyo sayısı 15-20 arasındadır. Kaplıca banyosu uygulama birimleri termal tedavi havuz/havuzlar, sıra banyoları, lokal banyo aygıtları, tedavi duşları ve egzersiz havuzundan oluşmaktadır. Termal tedavi havuzlarında derinlik en fazla 150 cm . olmalıdır. Havuz çevresinde devamlı su değişimini sağlayan su taşırma olukları yer alır. Havuz suyu kullanıcı başına saatte 1500 mililitre yenilenecek biçiminde havuza verilir. Havuza girilmeden önce duş ve ayak dezenfeksiyon kanalından geçilmesi sağlanır. Sıra banyoları biriminde banyo odasının alanı en az 5 m² olmalıdır. Banyo odasında sadece tedavi amacına uygun banyo küveti ve donanımı yer almaktadır. Küvetlerde kullanılan su her hastadan sonra değiştirilir ve usulüne uygun küvet temizliğinin yapılmasının ardından bir sonraki hastanın kullanımına sunulmaktadır.

Çamur Uygulamaları: Maden sularıyla senelerce ıslak kalarak çamur halini almış olan kaplıca toprağı, madensel tuzlara doymuştur. Bu çamurun içine yatıldığı veya vücuda sürüldüğü taktirde; kimyasal maddeler cildin gözeneklerinden içeriye sızarak dokulara nüfuz ederler.

Çamur banyosu nasıl yapılır: Toprak, 68 derecelik şifalı suyla karıştırıldığında, 40-45 derecelik bir çamur ortaya çıkar. Toprağın özelliği, kaplıca yakınlarından sağlanan çok az kumlu kızıl bir kil olması. Çamur banyosu yapılan küvet, 30 cm kalınlığında kille doldurulur, üzerine sıcak kaplıca suyu dökülerek çamur haline getirilir. Sıcak kaplıca suyu, çamurun üzerinde 3-5 cm. kalınlığında bir süre bekletildikten sonra kesilerek küvetten tamamen akıtılır. Daha sonra, hasta başı dışarıda kalacak şekilde çamurun içine uzanarak üstü çamurla örtülür. 10-15 dakika çamur içinde kalan hasta için, günde bir kez bu işlem uygulanır. Bu kürün her türlü romatizmal hastalıklarda, nevralji, nevrit, polinevrit, kırık, çıkık, çocuk felçlerinde ve kadın hastalıklarında faydalı olduğu doktor raporlarıyla onaylanarak belirtiliyor.

Çamurların banyo şeklinde kullanımı daha çok turbalarla sınırlıdır. Tam çamur banyosu uygulamalarında suyun sıcaklığı 39 – 40 ºC arasında tutulmakta olup banyo süresi 15-20 dakikadır. Bu tür banyolar haftada 2-3 kez olmak üzere bir kürde 8-10 defa uygulanmaktadır. Yarım banyo uygulamalarında suyun sıcaklığı 38 – 42 ºC arasında tutulmakta olup banyo süresi 10-25 dakikadır. Bu tür banyolar haftada 2-3 kez olmak üzere bir kürde 10-12 defa uygulanmaktadır. Oturma banyosu uygulamalarında ise suyun sıcaklığı 39-44 ºC arasında tutulmakta olup banyo süresi 15-30 dakikadır. Bu tür banyolar haftada 3-4 kez olmak üzere bir kürde 12-16 defa uygulanmaktadır.

Uygulamalardan sonra ılık bir duş ile vücut çamurdan temizlenmektedir. Çamurun temizlenmesinden sonra hasta kurulanır ve 30-60 dakika süreyle dinlenir. Bu tedavi yöntemi doktor yönlendirmesi ve gözetiminde romatizmal hastalıklar, post-travmatik, postoperatif, ortopedik lezyonlar, jinekolojik rahatsızlıklar ve bazı sindirim ve ürogenital kronik hastalıklarında uygulanmaktadır.

Gaz Banyosu: Gaz banyosu, genellikle karbondioksitle yapılmaktadır. Karbondioksitli sular ile yapılan banyo yöntemi olan karbondioksitli sıvı banyo uygulamalarında, suyun sıcaklığı 33-35 ºC arasında tutulmakta olup banyo süresi 15-20 dakikadır. Banyo sayısı genellikle 3 ila 5 hafta süreyle 15-20 arasındadır. Karbondioksit banyolarında sıklıkla önerilen iki gün üst üste banyo yapılıp, üçüncü gün ara verilmesidir. Bu tür tedavi yöntemi kardiyovasküler sistem hastalıklarında uygulanmaktadır.

Ayrıca, özel kabinde yalnız gaz verilerek yapılan tedavi şekli de vardır. Bu tür uygulamalara da “kuru karbondioksit banyosu” adı verilmektedir. Hasta bu tür tedavi şeklinde özel kabinde karbondioksit buharı içinde oturtulur ve kabindeki gaz ortamının üst düzeyi kişinin koltuk altı seviyesini aşmaz. Gaz ortamının sıcaklığı genellikle 20 ºC'de tutulmakta olup banyo süresi 20-30 dakika arasındadır. Banyodan sonra, hastada görülen ter kurulanır ve hasta yarım saat kadar serin ortamda dinlendirilmektedir. Bu banyo yönteminin avantajı su banyosundaki hidrostatik basıncın etkisinin ortadan kaldırılmasıdır. Bu tür banyolar daha sonra karbondioksitli su banyolarına geçiş için başlangıç tedavisi olarak da kullanılmaktadır.

İçme Kürleri: Balneoterapide termomineral sularla yapılan banyolardan sonra en çok kullanılan yöntem, “doğal mineralli suların belirli bir sürede, gün boyu bölünmüş dozlarda ve belirli miktarda içilmesi ile yapılan içme kürleri”dir. İçme kürlerinde kullanılacak su, içme yerine ve hijyenik koşullara dikkat edilerek doğrudan kaynaktan ve bekletilmeden ulaştırılmaktadır. Burada kullanılan mineralli su, kimyasal birleşimine bağlı olarak sindirim sistemi organ ve fonksiyonlarını doğrudan, böbrekler ve idrar yollarını ise dolaylı olarak etkilemektedir. Kür tarzında belirli sürede ve miktarlarda mineralli suların içilmesi, organizma üzerinde genel olarak olumlu bir etki yaratmaktadır.

İçme küründe günlük içilecek su miktarı genel olarak genel olarak bazı aktif mineral içerenler dışında (örneğin demirli sular) vücut ağırlığının her kilogram başına yaklaşık 10 ml, diüretik etkili olanlarda 20 ml'dir. Bir miktar su günlük olarak yarım saten az olmayan aralıklarla alınır. İçmenin yemeklerle olan ilişkisi doktor tarafından belirlenmektedir. İçme küründe kullanılan suyun sıcaklığı genellikle 25 ºC olup kür süresi ortalama üç haftadır

Solunum Yolu ile Kür (İnhalasyon): Solunum yolu ile kürler, minerali suyun gerekli teknik gereçlerle endikasyonuna uygun çapta partiküllere bölünüp ortama salınarak solunum yolu ile alınmasıyla yapılmaktadır. Solunum yolu ile kür 28-31 ºC'lik sıcaklıklarda, 5-15 dakikalık sürelerde yapılmaktadır. Bu uygulama sırasında sıcaklık yavaş yavaş 28 ºC'ye kadar düşürülmektedir. Bu tür tedavilerde genellikle bireysel inhalatörler ve inhalasyon oda ve odaları kullanılmaktadır. Bazı kaplıcalarda ise, grup inhalasyonları için inhalatoryum denilen toplu inhalasyon mekanları vardır. Burada sıcaklık 22-25 ºC arasında tutulmaktadır.

Bütün bu sistemlerde mineralli suyun bakteriyolojik kirlenmesini önleyici tedbirler alınmaktadır. Cihazların her bir hastanın kullanımından sonra dezenfeksiyonu için gerekli düzenleme yapılmaktadır.

Termal Sular : Doğal sıcaklıkları 20ºC üzerinde olan, litrelerinde 1 gr'ın altında çözünmüş mineral içeren sulardır. Bunlar Akratopegal Sular'dır.

Termomineral Sular : Hem doğal sıcaklıkları 20ºC üzerinde olan hem de litrelerinde 1 gr'ın üzerinde çözünmüş mineral içeren sulardır. Bunlar Akratotermal Sular'dır.

Özel Termomineral Sular : Bazı özel mineralleri belirli en az (eşik) değerlerin üzerinde içeren özel balneolojik sular da tanımlanmıştır :

• Karbondioksitli Sular : 1 gr/lt üzerinde çözünmüş serbest CO2 içeren sular.
• Tuzlu Sular : 1 gr/lt üzerinde tuz (Nacl) içeren sular.
• Tuzlalar : 14 gr/lt üzerinde tuz (Nacl) içeren sular.
• Radonlu Sular : 666 Bq/lt veya 18 nanocurie/lt üzerinde radon ışınımı içeren sular.
• Radyumlu Sular : 10¯7 mg/lt üzerinde radyum ışınımı içeren sular.
• Kükürtlü Sular : 1 mg/lt üzerinde -2 değerlikli kükürt içeren sular.
• İyotlu sular : 1 mg/lt üzerinde iyot içeren sular.
• Florürlü Sular : 1 mg/lt üzerinde florür içeren sular.
• Demirli Sular : 20 mg/lt üzerinde +2 değerlikli demir içeren sular.
• Arsenikli sular:
• Çamurlu Sular ve Çamurlar :

Karma Sular : Yukarıdaki sınıflandırmada herhangi bir özel su grubuna girmeyen termomineral sular karma sular olarak sınıflandırılırlar. Bu sularda en sık bulunan anyonlar klorür (Cl) sülfat (SO4¯) ve bikarbonat (HCO3¯) ve katyonlar ise sodyum (Na), kalsiyum (Ca) ve magnezyum (Mg) dur. Karma balneolojik sular içerdikleri iyonlardan baskın olanlarına göre adlandırıldıklarından 20 milivalin üzerindeki düzeylerde taşıdığı anyon ve katyonlar o suya adını verir.

Bir kaynarca suyunun fiziksel ve kimyasal özelliği bir başkasına, hatta çok yakındaki bir kaynaktan çıkan maden suyunun özelliğine benzemez. Bu nedenle tıbbi tedaviye yardım amacıyla kullanımında özenli olmak gerekir. Öte yandan kaplıca sularının hastalıkların iyileştirilmesine katkıda bulunma ölçüsü hakkında ayrıntılı ve kesin bilimsel açıklama yoktur.

Fiziksel Özellikler: Maden suları fiziksel özellikleri bakımından çok sıcak, sıcak ve soğuk sular olarak sınıflandırılır.

Kimyasal Özellikler: Kimyasal özellikleri bakımından ise bikarbonatlı, sülfatlı, tuzlu, kükürtlü, karbon dioksitli, demirli, arsenikli, iyotlu, karışık ve radyoaktif madensuları vardır.