" />
PHYSIO
FİZİK TEDAVİ VE REHABİLİTASYON
FİZİK TEDAVİ VE REHABİLİTASYON NEDİR?
Fizik tedavi ve rehabilitasyon; Kas iskelet ve sinir sistemiyle ilgili hastalıklarda 1- AĞRI, 2- HAREKET KISITLILIĞI gibi 2 ana sorunun çözümünü sağlar. Gerek bel, boyun, diz, omuz, dirsek gibi ağrısı olan hastalarda; gerekse beyin kanaması, geçirilmiş ortopedik ameliyat, kaza, doğumsal anomali vb nedenlerle hareket kısıtlılıkları ve yürüme sorunlarında, hastanın durumuna göre, ısıtıcı ajanlar, egzersizler, yüksek ve alçak frekanslı elektrik akımları gibi fiziksel tıp yöntemlerini kullanarak, hem fiziksel kapasiteyi en üst seviyeye çıkarmayı, hem de ağrı, tutukluluk ve benzeri yakınmaları gidererek yaşam kalitesini yükseltmeyi amaçlayan bir bilim dalıdır.
HANGİ HASTALIKLARDA FİZİK TEDAVİ VE REHABİLİTASYON UZMANINA BAŞVURULUR?
1-OMURGA HASTALIKLARI
1. Bel ve Boyun, Eklem ve Kas incinmelerine bağlı ağrılar
2. Bel Fıtığı
3. Boyun Fıtığı
4. Duruş bozukluklarına bağlı sırt,boyun ve bel ağrıları
5. Skolyoz
2-EKLEM HASTALIKLARI
1. Artroz ( Kireçlenme )
2. Omuz, Dirsek, El ve El bileği ağrıları
3. Kalça, Diz, Ayak ve Ayak bileği ağrıları
3-YUMUŞAK DOKU ROMATİZMALARI
1. Fibromiyalji Sendromu
2. Tetik parmak
3. Tenisçi dirseği
4. Karpal Tünel Sendromu vb.
4-KALÇA, DİZ VE OMUZ PROTEZ AMELİYATLARI, ARTROSKOPİK GİRİŞİMLER GİBİ ORTOPEDİK AMELİYATLARDAN SONRA,
5-KIRIK SONRASI GELİŞEN EKLEM SERTLİKLERİ,
6-OSTEOPOROZ ( KEMİK ERİMESİ )
7-BEYİN KANAMASI VEYA BEYİN DAMARLARINDA TIKANMAYA BAĞLI FELÇLER (İNME),
8-OMURİLİK YARALANMALARINA BAĞLI FELÇLER
FİZİK TEDAVİ UYGULAMALARI NELERDİR?
Fizik tedavi, fizik vasıtaların tedavi amacıyla kullanılmasıdır. Işından TENS, enterferans, diyadinami gibi elektrik akımlarına, traksiyondan ultrason, kısadalga, masaj ve egzersize kadar birçok fiziksel tıp yöntemi fizik tedavi uygulamaları içerisine girer.
Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Ünitemizde uygulanan başlıca fizik tedavi yöntemleri:
- TENS,enterferans gibi alçak ve orta frekanslı elektrik akımları,
- Ultrason,Kısa Dalga gibi derin ısıtıcılar,
- Parafin,infraruj gibi yüzeyel ısıtıcılar,
- Biofeedback,
- Nöro-müsküler Elektriksel Stimülasyon,
- Aquamasaj, whirpool
- Lemfopres (lenfatik drenaj için)
- Aletli ve aletsiz egzersizlerdir
Fizik tedavinin etkileri nelerdir ?
Fizik tedavi uygulamalarının hemen hepsinin ağrı kesici etkisi vardır, ayrıca değişik mekanizmalarla bazılarının ağrılı ve enflamasyonlu dokularda dolaşımı ve dokunun beslenmesini arttırıcı, gergin dokuları esnetici, sert dokuları yumuşatıcı, bazılarının kasları güçlendirici etkisi mevcuttur.
Fizik tedavi uygulamalarının yan etkisi/istenmeyen etkisi yoktur ve alışkanlık yapmaz.
Fizik tedavi UZMANINA BAŞVURAN HASTALAR HEMEN FİZİK TEDAVİYE ALINIR MI?
Fizik tedavi uzmanı hastayı önce muayene eder, ağrı ve benzeri sorunların nedeni/nedenleri saptar, teşhisi koyar ve hastaya en uygun tedavi planını yapar.
Eğer hasta ortopedi, nöroloji, beyin cerrahisi gibi bir başka uzman tarafından fizik tedaviye yönlendirilmişse; fizik tedavi doktoru hastayı muayene ettikten sonra, yollayan hekimle ve fizyoterapistle işbirliği yaparak her hastaya özel fizik tedavi programını düzenler, uygulanmasını sağlar.
Tedavi planı içerisinde; ilaç, fizik tedavi, egzersiz, bel okulu eğitimi, postür (düzgün duruş) eğitimi seçeneklerinden yalnızca biri, birkaçı veya hepsi olabilir.
FİZİK TEDAVİ UYGULAMASINI KİM YAPAR?
Fizik tedavi hekiminin her hastaya özel olarak yaptığı fizik tedavi programına, öneri ve uyarılarına göre fizyoterapist ve elektroterapist tarafından yapılır.
SICAK UYGULAMALARI NASIL YAPILIR?
Isının giricilik ve enerji şekline göre yüzeysel ve derin olmak üzere iki tür sıcak uygulama vardır. International Hospital Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Ünitesinde, sıcak paketler, parafin, girdap banyosu, infraruj, ultrason ve kısa dalga aracılığıyla sıcak uygulama yapılmaktadır.
A) YÜZEYSEL ISITICILAR
1. SICAK PAKETLER( HOT PACK)
2. PARAFİN
3. İNFRARUJ
4. GİRDAP BANYOSU
B) DERİN ISITICILAR
1. ULTRASON
2. KISA DALGA
SICAK TEDAVİSİNİN ETKİLERİ NEDİR?
Sıcak uygulamalarının etkisi; ağırlıklı olarak sıcak uygulanan bölge de görülse de ısının bir kısmı vücut derinliklerine ve uzak bölgelere taşınır.
1. Ağrı kesici etkisi vardır.
2. Damarlarda genişleme yaparak kan akımında artış sağlar. Böylece hasarlı dokuların iyileşmesini ve kendini yenilemesini kolaylaştırır.
3. Eklemlerde kırık, ağrı, hareketsizlik gibi değişik nedenlerle sertleşen dokuların esneme, uzama yeteneğini arttırır.
4. Kas spazmını azaltır.
SICAK TEDAVİSİ KİMLERE, NE ZAMAN UYGULANMAZ?
1. Akut infeksiyon, travma, kanama
2. Duyu bozuklukları
3. Kanser
4. Ödem
5. Dolaşım bozukluğu, yetersizliği
6. Cilt altı yağ dokusunun çok az ve derinin çok ince olduğu durumlar
7. İletişim bozukluğu olan hastalar
SICAK PAKETLER( HOT PACK)
1. Termostatlı cihazlar içinde 60-70 C dereceye kadar ısıtılır, daha sonra havluya sarılarak uygulanır.
2. 20-30 dakikalık uygulama yeterli ısıtma sağlar, Sıcaklık fazla gelirse terapistinizi uyarmalısınız.
3. Ağrılı kas spazmlarında, subakut ve kronik romatizmal hastalıklarda, çeşitli nedenlere bağlı eklem sertliklerinde egzersiz öncesi kullanılır.
PARAFİN BANYOSU
1. İçerisine belli oranlarda sıvı parafin veya değişik yağlar konularak inceltilen ve 50-55 C derece ısıda eriyen hale getirilen parafin kullanılır.
2. El, ayak ve kollar için daldırma yöntemi ile uygulanır; uygulanan kısım 8-10 kez daldırılıp çıkarılır. Bu sırada PARMAKLAR KESİNLİKLE HAREKET ETTİRİLMEZ! Aksi takdirde oluşan çatlaklardan giren sıcak parafin, ilk daldırmalarda sıcak nedeniyle hassaslaşmış deride hassasiyet ve ağrı oluşturabilir.
3. Parafin yeterli kalınlığa ulaşınca uygulama yapılan bölge, naylon torba içine alınarak havluya sarılır, 15-20 dakika beklenir, parafin çıkarıldıktan sonra tekrar havluya sarılır biraz beklenir. Sıcaklık fazla gelirse terapistinizi uyarmalısınız.
4. El ve ayakların subakut veya kronik romatizmal tutuluşlarında, çeşitli nedenlere bağlı eklem sertliklerinde egzersiz öncesi kullanılır.
GİRDAP BANYOSU
1. Suyun hareketi bir motorla sağlanır. Aynı zamanda hastanın su içinde uygulama yapılan bölgeyi ( kol veya bacak) hareket ettirmesi de suya hareket sağlar. Tedavide ısıdan olduğu kadar basınçlı suyun uyarıcı etkisinden ve hidrostatik basıncından yararlanılır.
2. Kırıklardan ve burkulmalardan sonra eklem çevresinde meydana gelen yapışıkları yok eder ve sert dokuları yumuşatır.
İNFRARUJ IŞINLAR
1. Ünitemizde rezistanslı infraruj üreteçleri kullanılmaktadır.
2. Çıplak deri üzerine, hastanın tatlı bir sıcaklık duyacağı dozda uygulanır. Bu doz her hastaya ve cildin özelliğine göre değişir. Bu nedenle sıcaklık fazla gelirse terapistinizi uyarmalısınız.
3. Uygulama süresi 15-30 dakika arasında değişir.
4. Ağrı kesici ve kas gevşetici etkileri vardır.
ULTRASON
1. Tedavide 0.5-3.5 MHz arası frekansların kullanıldığı yüksek frekanslı ses dalgalarıdır Ultrason dalgalarının kas, eklem ve kemik gibi dokular tarafından emilimi (absorbe edilmesi) sırasında meydana gelen ısı ve ısı dışı etkileri nedeniyle sub-kronik ve kronik romatizmal hastalıkların tedavisinde, değişik nedenlerle ortaya çıkan eklem ve yumuşak doku sertliklerinin giderilmesinde kullanılır.
2. İstenilen etkiye göre, devamlı (continu) veya kesikli (pulse) şekilde uygulanabilir.
3. Devamlı (continu) uygulama ısı etkisi istenildiğinde yapılır. Ortaya çıkan ısı miktarı dokuya, uygulama dozuna, süresine ve uygulama şekline göre değişir.Kas ve kemik dokularında ve ara yüzeylerinde daha çok ısı meydana gelir, ciltte fazla bir ısı artışı olmadığında uygulama sırasında hafif bir sıcaklık hissedilir.
4. Amaç kas, kemik ve bağ dokusu gibi derin dokuları ısıtmaktır. Isının ağrı kesici, kas gevşetici, dolaşımı arttırarak iyileşmeyi hızlandırıcı ve bağ dokusunu esnetici etkileri vardır.
Kesikli (pulse) uygulama sırasında ısı oluşmaz, bu nedenle tedavi sırasında ultrason başlığının teması dışında bir şey hissedilmez.
Amaç; mikromasaj etkisi ile ödemi azaltmaktır. Yara iyileşmesini hızlandırıcı etkisi de vardır.
ULTRASON NE ZAMAN/KİMLERE UYGULANMAZ?
1. Gebelerde rahim üzerine
2. Kanser varlığında
3. Duyu kaybı olan hissiz bölgelere
4. Akut infeksiyonlarda
5. Hemofili gibi kan hastalığı olanlarda
6. Kanama riski olan bölgelere
7. Derin Ven Trombozu, emboli, ateroskleroz gibi damar hastalıklarında
8. Çocuklarda, kol ve bacaklarda büyüme kıkırdakları üzerine
9. Laminektomi yapılmış bel fıtığı ameliyatlarından sonra omurga üzerine
10.Boynun ön kısmına, gözlere, başa, alına, cilt altındaki kemik çıkıntılara, testislere, karında yumurtalıklar üzerine UYGULANMAZ!
RİSKLERİ
1. Ultrason devamlı şekilde ve aynı noktada hareket ettirilmeden uygulanırsa; aşırı ısınma sonucunda YANIK meydana gelebilir.
2. Aşırı dozlarda (3 Watt/cm2’den fazla) kullanılırsa doku harabiyetine yol açabilir.
3. Özetle dikkatli bir uygulamada yan etki riski yoktur.
KISA DALGA DİYATERMİ
Kısa dalga diyatermi; elektromanyetik enerjiyi ısı enerjisine çeviren bir derin ısıtma yöntemidir.
1. Ağrıyı geçirmek, kas spazm ve sertliklerini yumuşatmak, eklem sertliklerini azaltmak, ameliyat sonrası şişlik ve ağrıyı azaltmak, hasarlanmış dokuların iyileşmesini hızlandırmak amacıyla uygulanır.
2. Derin dokularda ısı 40- 45 C dereceye kadar yükselir ancak cilt ve cilt altı yağ dokusu çok az ısındığı için, hasta yalnızca tatlı bir sıcaklık hisseder. Ancak ısıtıcı etkisi olmayan kesikli uygulama şekli de vardır, bu uygulamada hasta bir şey hissetmez.
3. Uygulama sırasında hastanın üzerinde metal (saat, mücevher, metal protezler, RİA-Rahim İçi Araç gibi) bulunmamalıdır.
4. Ortalama uygulama süresi 15-30 dakikadır.
KISA DALGA DİYATERMİ NE ZAMAN/KİMLERE UYGULANMAZ?
1. Ciltte duyu kaybı olduğu durumlarda
2. Pacemaker (kalp pili) kullananlarda
3. Gebelik
4. Adet dönemlerinde karın ve bel bölgesine
5. İlerlemiş kalp-damar hastalığı olanlarda
6. Dolaşım bozukluğu olan bölgelere
7. Kanser hastalarında
8. Aktif tüberküloz (verem)
9. Son 6 ay içerisinde tedavi edilen bölgeye radyoterapi uygulanmış olan kişilere
10. Çocuklarda büyüme kıkırdakları üzerine
11. Göz ve testislere UYGULANMAZ
12. Metal protez vb. varlığında; devamlı (continu) kısa dalga uygulanmaz ancak 5 Watt altında düşük doz kesikli (pulse) kısa dalga uygulaması güvenli olarak yapılabilir.
ALÇAK FREKANSLI ELEKTRİK AKIMLARI
TENS, ENTERFERANS( EF), DİYADİNAMİ(DD), ULTRAREİZ gibi
1. Alçak frekanslı elektrik akımları fizik tedavide, kas ve sinir dokularını, ağrı gibi istenmeyen zararlı bir etki oluşturmaksızın uyarmak amacıyla uygulanır.
2. 1-AĞRI KESİCİ, 2- DOLAŞIMI ARTTIRICI, 3-ÖDEM AZALTICI, 4-KAS UYARICI/ÇALIŞTIRICI etkileri nedeniyle kas-iskelet ve sinir sistemleriyle ilgili birçok hastalığın tedavisinde kullanılırlar.
ALÇAK FREKANSLI ELEKTRİK AKIMLARI NE ZAMAN/KİMLERE UYGULANMAZ?
1. Gebelik sırasında gövde, karın ve leğen kemiği (pelvis) bölgesine,
2. Pacemaker (kalp pili) kullananlarda,
3. Uygulama bölgesinde dermatit, ekzama gibi deri hastalığı olanlarda,
4. Çocuklarda büyüme kıkırdakları üzerine,
5. Dolaşım bozukluklarında, kanama ve tromboz varlığında
6. Boynun ön bölgesine UYGULANMAZ!
TRAKSİYON
1. Traksiyon ağırlıkla birlikte mekanik-motorize bir makara sistemi kullanılarak uygulanan çekme kuvvetiyle, yumuşak dokuları germek, eklem yüzeylerini birbirinden ayırmak ağrıyı geçirmek, kas spazmını rahatlatmak amacıyla kullanılır.
2. Traksiyonun, boyun ve bel ağrılarında;
3. Omurlar arasındaki sinir köklerinin çıktığı delikleri (intervertebral foramenleri) genişlettiği,
4. Omurganın arka eklemlerini (faset eklemleri) birbirinden ayırdığı,
5. Kas ve bağları gerdiği,
6. Omurlar arası (intervertebral) mesafeyi arttırdığı gösterilmiştir.
7. Genellikle, boyun-kol ağrısına neden olan boyun fıtıklarında ve bel-bacak ağrısına yol açan bel fıtıklarının tedavisinde kullanılır.
TRAKSİYON NE ZAMAN/KİMLERE UYGULANMAZ?
1. İnfeksiyonlar (Osteomiyelit, diskitis)
2. Kemik veya omurilik tümörleri
3. Omur kırıkları
4. Ağır kemik erimesi (osteoporoz)
5. Hipertansiyon
6. Kalp-damar hastalıkları
7. Gebelikte bel bölgesine
8. Aşırı esnek (hipermobil) eklemleri olanlara
9. Romatoid artritte boyun bölgesine UYGULANMAZ!
SOĞUK UYGULAMANIN ETKİLERİ NELERDİR?
1. Buz paketleri ile soğuk uygulama inflamasyonu hafifletir bu nedenle süregen (kronik) döneme göre akut dönemde daha etkilidir.
2. Ağrı kesici ve kas gevşetici etkileri de vardır.
SOĞUK TEDAVİSİ KİMLERE, NE ZAMAN UYGULANMAZ?
1. Soğuğa tahammülsüz kişiler
2. Dolaşım yetmezliklerinde
3. Duyu bozukluklarında
Fizik Tedaviye gelirken dikkat edilecek noktalar:
1. Lütfen randevularınıza zamanında geliniz, değişiklikleri terapistinize bir gün önce bildiriniz.
2. Tedaviden tam anlamıyla fayda sağlayabilmeniz için seanslara düzenli gelmeniz önemlidir.
3. Lütfen tedavi salonuna değerli eşyalarınızı getirmeyiniz.
4. Özellikle tedavi programınızda egzersiz varsa rahat giysiler giymenizi öneririz.
5. Diğer tıbbi sorunlarınızı (tansiyon, kalp, şeker gibi rahatsızlıklar, hamilelik, vücuttaki metal ve protezler, kalp pili, enfeksiyon açısından risk oluşturabilecek problemlerinizi) ilk seanstan önce lütfen bildiriniz.
6. Fizik Tedavi UYGULAMASI SIRASINDA üzerinizdeki metal eşyaları çıkarmalısınız.
7. Sıcak uygulama yapılırken aşırı bir sıcaklık hissederseniz hemen terapistinizi uyarınız.
8. Fizik tedavi sonrası normal günlük işlerinizi yapabilirsiniz, özel bir korunmaya veya istirahate gerek yoktur. İstirahat yalnızca hastalığınızın durumuna göre doktorunuz tarafından önerilirse gerekebilir.
9. Önerilen egzersizleri lütfen düzenli yapınız.